---

Pietersbierum , 10 juni 1749.

Lieve Bart.

,,Ik ben een paar weken te logeren op Hottinga-state.
Vorig jaar is dat er bij gebleven.
Frou Wielinga stond er op, dat ik het nu niet weer over liet gaan. En zo zit ik hier dan weer op de bewende oude slotplaats binnen de grachten, met al de drukte aan de boerderij verbonden.
Mijnheer Epeüs Wielinga boert zelf nog altijd, hoewel hij er zelf weinig aan doet, hetgeen ge begrijpt, door zijn ambt van Raadsheer in het Hof van Frieslandt.
Wat een verschil van leven hier in het rustige dorp en op de boerderij met de arbeiders die af en aan lopen.
Men kan het eentonig noemen, maar ik vind zo'n tast- en voelbare rust weldadig, vergeleken bij het drukke leven in Leeuwarden.
Onder de vruchtbomen een paar kalveren aan 't tsjoar, rustig weidende kippen en boven op een kist, waar hij ’s nachts mogelijk wel eens in zit, troont het jonge geitie zo overdag, alsof hij de spreuk kent, die ik onlangs las aan de Hondestreek: Hier sta ik op mijn Kampioen. Geen mensch kan mij hier hinder doen.

1) Gysbert Japicx.

En het dorpsgedoente op kleine afstand . . . het doet een mens goed.
Overigens gezelligheid genoeg.
Het dorp zit vol oude kunde.
Vooral het doomnee's gezin Greijdanus (de pastorij is hier vlak bij ), is voor mij een huisje van houdaan.
En ik zou zo een rijtje op kunnen noemen en niet alleen in Pietersbierum , maar ook over het Hooghout in Sexbierum.
En wat een herinneringen aan mijn onvergetelijke pleegmoeder Dieuwke Westerhuis.
Wat had zij in de omtrek een eigendommen aan boereplaatsen.
De pachters waren ook allemaal haar vrienden en ook de mijne.
Ge begrijpt, dat ik het druk heb al die oude kennissen op te zoeken en ik wil dit toch, want ik weet dat het hun goed doet en mij ook.
Ik kan je niet alles overbrieven, maar één ritje wil ik je toch vertellen.
Vorige week zijn we met z'n vieren naar Minnertsga geweest.
Mijnheer Epeüs en ik, onze arbeider Teake Jans en het oude zwarte makke rijpaard Mary.
Daar in Minnertsga ligt in de Mieden een boerderij ,,De Beinten", die het eigendom is van de moeder van mijnheer Epeüs, de weduwe Wielinga (Dieuwke Westerhuis).
Over Tzummarum en het Vossebosk ging het over Firdgum en de boerderij ,,Folta", een mooi weggetje door de bouwlanden en over een hoog bruggetje bij ,,Hichtum" langs (ook een boerderij tussen grachten) en verder weer een modderweg, welke ons bracht (ver het zuiden in) op de,,Beinten".
Het onthaal van ons vieren was hartelijk.
Ik had uitleg gekregen van de namen der gepasseerde plaatsen, zo ook van de links van Hichtum gelegen Slotplaats Tsjessinga.
Alles nieuw voor mij.
Dat was me een lange reis heen en terug.
In Firdgum werd beide keren even uitgespannen op een boerderij van mijnheer Epeüs.
Meer om Mary dan om ons, hoor!
Ik heb evenwel ook wat dichterbij kennissen.
Zo op Munnickshuis, nu een z.g.n. hornleger, waarvan het land door frou Wielinga is verkocht aan de huurder, de ontvanger Haitse Pabes, die het ook zelf beboert.
Ook hier altijd een vriendelijk onthaal en vele herinneringen aan mijn lieve pleegmoeder.
Nu zou ik ie nog kunnen vertellen van mijn bezoek aan Liaucamastate, daar woonde aleer Anne Jelles en eigenaresse was juffr. Clara van der Laan, maar toen ik er nu kwam woonde de ontvanger Jelle van der Sluis er op en de eigenaar was een kapitein Eusum.
Anne Jelles was een vriend van ons en juffr. Clara, hoewel rooms, was een huisvriendin op Hottinga.
- Maar nu weet je al zoveel van mij, schrijf me nu eens spoedig hoe het met jou gaat Bart.
Met schoolwerk en je rechtzaken.
En met het gezin van de dominee.
Als ik zo het een en ander hoor over Angenietje, lijkt het me een lief meiske.
Als je dorpsrechterij je eens in Leeuwarden brengt, neem haar eens mee.
ik heb ruimte genoeg.
Nu lieve Bart, beste jonge, hartelijke groeten van je tante Johanna Winsemius.
Doe de groete ook aan ds. van Gelder en Pastoerske en aan de kinderen."

Nei dizze I en II koe ik my rêstich deliaen.

Gaest Actum 16 febr. 1750.

Wy hawwe, ja, Angeniet dan, hat tante Johanna in brief skreaun, dat wy graech togearre, Bart en ik, in pear nachten oerbliuwe wolle yn 'e Heechsrjitte.

Lieve tante Johanna.

Ik mag zeker wel tante zeggen hé? Dat lijkt wel wat voorbarig misschien, maar we komen met z’n beiden, Bart en ik, en ik vertel tante dan ook een geheimpje.
Bart moet voor een zaakje naar een zitdag van het Hof, dat is op de 24e en we zijn dan van plan op de 23e te komen en . . . over ijs.
We willen graag wat eten en onderdak hebben.
U zeide toch onlangs, dat ik mee mocht komen als Bart eens naar Leeuwarden moest?
Tante!... wat heb ik hier een zin aan.
Vader zal een paar dagen voor Bart de school doen.
We komen als het wat kan, tegen de middag.
Van ons allen de hartelijke groeten en ijs en weder dienende, tot de 23e.

Uw toegenegen Angenietje van Gelder.

23 febr. 1750.

Wy hienen de redens slypje litten.
It iis soe wol hurd wêze.
Op in yn winterrêst lizzende pream bounen wy ús op.
As in greate gleone bol dreau de sinne op út de reade dizige kimen.
Echt winterwaer. wy hienen ús goed ynpakt.
It wie fyntsjes kâld en de waerme azem kaem ús út de noasters.
Der wie dy nacht in bytsje snieguod fallen, dat wy makken de earste print op dizze ûnbiskreaune wite iisflier, bihalven dan dat er hwat fûgelguod omtripke hie mei der efteroan mûglik in mud of sa.
Der wie noch gjin minske op 'e lap, nammersto better.
Mei rêdde wisse skekken gyng it op 'e trekfeart ta.
Twa lytse minsken yn in greate wide-wite-winterwrâld.
Angeniet knypte my mar stevich yn myn oplizzershân.
Tusken Tsjerkwert en Boalsert wie de baen al yn oarder.
Mei lange streken hin-en-wer, swaeide de baenfager it lette skraepsel fan juster en it bytsje snie fan fannacht, oan 'e kant.
Under it bidlersgebetsje: ,,sentje voor de baanveger", joech er ús frij baen en tipte efkes oan 'e pet foar de jefte.
De wyn skeat nou hwat rit, mear nei súd-east, skean efter ús, sadat alles ús meiwierre.
Angeniet hie wolris hwat lêst fan sloppe ankels, sa troch 'en dei net, mar op it iis, mar in pear stevige fiterlearskes joegen de rêdde fammeskonke,n in feardige reedriderssteat.
Sa lieten wy Boalsert, Hichtum en Wommels efter ús.
De toer fan Eastedittens kaem yn 't sicht.
Wy binne al oer de helt, fanke!
De dei hat al in aerdige opstopper hawn.
It iis hie de biweechlikheit fan de wei oernomrnen.
Sliden mei turf, moal, winkelwaren ensfh., en ek al mear bitide riders mei plannen om utens.
Op Ultsjestein, it krúswetter binoarden Easterlittens soenen wy útprûste.
It iisdiske wie al iepen.
Op in théstove mei in koaltsje fjûr, stie in greate koperen tsjettel mei sûkelarjemolke.
It wie wizânsje op't iis: de faem hâldt de feint frij, dus Angeniet: ,,Twa koppen poeijermolke."
Dat foel der waerm yn.
,,Hoe" smakket it, Bart?" ,,Goadendrank", sei ik, ,,'t komt ús ek ta."
Doe elk in stik koeke fan kom-sa in gastmiell Angeniet wer: ,,De kosten?" ,,In kwartsje."
It gyng nou op 'e Harnzer Trekfeart ta, oer Baerd en Hoptille.
Sa bilânnen wy, moai foar iten to Ljouwert.
Tante Johanna stie al yn 'e doar en efkes letter sieten wy al oan tafel, dêr't earst Angeniet har ,,geheimke" opbychte moast.
Wy hâlde o sa faninoar tante, Bart en ik, en hja hearde der neat net raer fan op.
Ik hie it allang tocht dat der soks geande wie, sei hja.
Mar doe't Angeniet sei, dat wy takomme jier tochten to trouwen, sloech tante fan blidens har nije tantesizzer de hannen om 'e hals, luts har stiif tsjin har oan en patte har.
Wy wienen al gau hwat bikommen fan de reis en joegen ús rêstich del.
It praet kaem op tante Lumine, sa wie it ek ûnthjitten.
Ut in kistke fan houtsnijwurk fandele tante út in tal oaren in brief op.
Dit hat har lêste briefke west.