---

Beetsterzwaag, 17 maart 1720.
Lieve zuster Johanna.
Ge zult wel lang uitgezien hebben naar een brief van mij.
Ja, ik had ook veel eerder moeten antwoorden op je laatste schrijven.
Maar het ontbreekt me vaak aan moed.
Och, sedert Johannes overleden is, zwerf ik zowat om.
Ik ben hier op 'e Sweach maar wat onwennig.
Het ouderlijk huis, ik kom er nog vaak langs, is voor mij bij het zien een telkens terugkerend weemoedig aandenken aan vader en moeder.
Andere gordijnen, andere bloemen, waar moeder altijd zo voor zorgde, en geen groetende moeder als ik zo even naar binnen kijk.
Mijn eigen huis houd ik nog aan en dat is ook maar goed geweest, want op aanstaan van de familie Van Besten (Adriaan ) de huisvriend van ons, ben ik naar Minnertsga geweest, helemaal aan de zeekust.
Zoals ge weet wonen daar twee broers van Adriaan, Sjoucke de Dorpsrechter en Jan van Besten, de chirurgijn.
Bij Sjoucke zou ik, als het me wat toeleek de huishouding kunnen doen, maar ik kon daar niet wennen.
Koud en guur als het daar is brrr.
Ik dus weer naar Dominé Staak om de attestatie.
Hij heeft z'n best gedaan mij te bepraten, want zei hij de inkt van het lidmatenboek is nog niet droog: ,,met attestatie van Beetsterzwaag Lumina Winsemius", ik zal er nu maar bijvoegen: ,,kort daarna weer derwaarts vertrokken".
Dat was 1716.
Zo zit ik dan nu weer op'e Swaech.
Kom je eens bij mij ?
Wat ben ik blij, dat ge het zo goed hebt bij je pleegmoeder Dieuwke Westerhuis, de weduwe van de postmeester Joh. Wielinga.
Wees daar dankbaar voor, kind.
Nu, vele groeten van je liefhebbende zuster

Lumina Winsemius.

De dei wie om, mar der moast noch forteld wurde hwat saekje ik by it Hof hie.
Dat haw ik koart makke en it hie ek net folle om 'e hakken.
In pear Hollanners, Eliazar Ysaäks, Rotterdam (finzene), mei Jacob Davids, sutelen mei Generaliteitslotten.
Hja seinen ,,Staete knechtcn uit den haegh te zijn" en forkoften lotten yn de omkriten fan Gaest, hiele lotten, mar it die bliken dat it stikjes wienen fan 1/20 lot.
Dat wie it hiele forhael dêr't ik foar komme moast.
Doe wie it ek heech bêdtiid.

24 febr. 1750.

Utspraek Hof : ,,strengelijk gegeselt" en ear't de sinne ûnder is de stêd út en binnen trije dagen it lân út.

Gaest, Aldjiers;oun 1750.

It geheimke dat Angeniet forline winter oan tante Johanna tabitraude as profesije, stiet op neikommen.
Der wurdt tarissing makke.
Om maeiie hinne kin Gaest foar ús flagje en de klok foar ús liede.
Angeniet gearret de útset byinoar.
Alle dagen is hja der mei dwaende.
Nou, op Aldjiersjoun, binne moeder en dochter der togearre mei to set.
In greate kiste, machtich moai mei yn houtsnijwurk forbylde Bibelske figueren forsierd, ingeltsjes en Aertsfaders.
Mei earbied wurdt stik foar stik bisjoen, bitaest en birwûndere.
De kiste stiet op 'e bank efter de tafel. It is in djûrabel famylje-erfskip út 'e Wytmarsumer pastorij fan grootvader Bernardus van Gelder senior.
Alles wurdt eptich.-opteard en rangskikt: lekkens, slopen, bûntguod, sitsen bêdjakjes, streepte greinen rôk, fyfskaften jak, in bleinrok, in skerteldoek, ja hwat net al. Ek guod foar drôve en blide dagen, de dróve dy't fêst komme en de blide dêr't op hope wurdt.
Dêr wurdt net by praet en dàt wurdt net neamd mei de namme . . .
Nieteke, leave! . . 't is dyn lêste âldjiersjoun yn ’t âlderlik hûs. Ja. . leave Moeke, ja. . . I
De kiste wurdt sletten en oan 'e kant set.
Hja komme nou beide yn 't rountsje.
De bern, ta de jongste ta, bliuwe joun op.
It sealjebeamke (officinalis Salvia fan Dodonaeus) út eigen bleek, die fortuten en forhege de húslikheit.
Der ûntkomt harren gjin wurd.
Fan âld en fan nij wurdt der ophelle, de reis nei Ljouwert forline winter oer iis, nei tante Johanna, de pealwjirm dy't nou bilies jown hat, it gefaer fan de diken by stoarmwaer, dat it pastorij-lân oan rispinge en hier neat opbrocht fanwegen dyktrochbrekken.
Ek it deistich wurk út 'e skoalle kaem to praet.
,,Hoe giet it mei it sjongen, Bart?" frege drimny.
Der siet in lytse njirre ûnder 't gers, hwant sjongen hat gâns in tiid myn bêste fak net west.
,,Geweldich, dûmny',, andere ik, ,,en as ik it foar it sizzen hie, dan bineamde ik neist my, de oppersangmaster, Angeniet as de twadde.
Wy meitsje fan de sédyksbern kinderen van Korach en hja sjonge mei fleur in Lied Hamaäloth op de Neginoth of de Scheminith. (Angeniet sei mei de wynbrauwen: piano-oan Bart! )
Ik forfette: ,,En giet it sjongen sneins net tige skoan dûmny? Datheen makket it ús faek en dikmels wol hwat lestich en . u . . . ús dûmny wol my wolris foar de kroade hawwe mei in noch lestiger wize, mar ús oargeliste skuort ús der troch, hè Angeniet!
Nea noch hingjen bleaun.
En sa troch de wike? Kom mar ris yn skoalle.
Ferskes yn soarte: De Reine Susanne, jal mar ek it geastlik liedeke: Het Daghet uyt den Oosten."
,,Hwat in skoansoan wurdt dit, vader," lake Angeniet en dûmny lake ek en knikte tofreden.
It praet kaem nou op hiel hwat oars.
,,Ik haw," sei drlmny, ,,op 'e souder in hiel âlde kiste to stean, bisnien as dy fan Angeniet, mooglik fan deselde kunstner-antyksnijer, dêr't de âlde tsjerklike archivalia yn biwarre wurdt.
Lêstendeis foun ik jou famyljenamme dêryn Bart.
" Ik harke mei sawn pear earen, ,,Gerardus Winsernius V.D.M. te Gaast en Ferwoude, 1596- 1598.
In 1598 verroepen naar Abbenbroek, ring Geervliet."
Dûmny gyng de rige fan syn foargongers nei, Gerardus Winsemius, dy't oardel-ieu lyn de keppel Christy hjir laette en hjir neist eigen freugde en leed ek dy fan de Gaester gemeente meimakke en droech.
Hwer soe hy bilânne wêze nei Abbenbroek?
Tante Johanna sil der op neifrege wurde.
Nou kaem it praet noch efkes op it fraechstik fan it deistich brea.
It traktemint wie op syn bêst 150 goune yn 't jier.
Der is net lang oer praet.
Dûmny hie wol moed.
,,Weest niet bezorgd over uw leven, wat gij zult eten en drinken want uw Hemelsche Vader weet dat gij dit alles behoeft.
De dag van morgen zal zijn eigen zorgen hebben, Bart".
,,Der moatte ynkomsten wêze, mar der binne ek útkomsten op 'e tiid.
It foarsjongen sille wy bringe op fl. 70 yn 't jier en dan haw ik noch hwat yn 't sin . . . wurd net kjell Ik haw in stikje lân to Ferwâlde lizzen, dat mei maeije frij komt: 2 en halve pondemate, de Geere genaemt, gelegen onder den dorpe Ferwoude, berechtet met twee visscherijen in de Kolken. . . " Angeniet sprong oerein: ,,Haw heil yn 't nije jier, allegearre!" en hja fleach moeke om 'e hals en hja bleauwen sa efkes stean.
Oer it fredige kustdoarpke rôllen tolve slaggen út de âlde toer.
De langste en de Iêste fan 1750.
Hy koe it âlde jier hast net loslitte.
De klanken forklonken foar de helte oer marren en puollen de lannen yn.
Wy songen noch meiïnoar Ps.90: 7 en 8, mei Angeniet oan 't piiporgel.

Daerom o Heer, leert ons verstaen en mercken
Hoe kort ons leven is vol smerten.
Dat wy verstaen mogen en regt beherten
Uwe weysheyt in Uw Woord en werken.
Keer tot ons, hoe lang sullen klagen wij?
Van Uwe gramschap maackt Uw knechten vrij.

Maeckt ons 's morgens vroegh vol Uwer genade
Opdat wij met vreught en vrolijcken singen
Den loop onzes leven mogen volbringen.
Verheught ons Heer al 't saem vroegh ende spade
Nadat Ghij ons nu hebt soo menigh jaer
Seer hart bonouwt in Uwen toorne swaer.