---

Gebroeders De With
v.l.n.r.: Hendrik (84), Lolke (70) en Auke (74).

,,KOM NO NOCH MAR RIS OM IN GOED HYNDER.

EEN KOE, één kalf, dertig pondemaat land en een splinternieuwe boerderij.
Dat is het bedrijf op de hoek van de afslag naar Firdgum aan de weg van Minnertsga naar Tzummarum van de drie gebroeders De With.
Al zestig jaar heeft de familie De With op deze plaaats het boerenbedrijf uitgeoefend.
De laatste tien jaar gebeurt dat door Hendrik (84), Auke (74) en Lolke De With (70).
Hun boerderij mag dan nieuw zijn, hun manier van werken is dat niet bepaald.
Een trekker hebben ze nooit gehad.
Tot voor enkele jaren hadden ze nog een paard.
Het dier kreeg geen opvolger, omdat het volgens de De Withs nu niet meer mogelijk is een goed werkpaard te krijgen.

In de jaren twintig van deze eeuw merkte Johannes De With dat er niet genoeg brood meer in zijn bakkerij zat om zijn grote gezin te onderhouden.
In het niet zo grote dorp Minnertsga waren zeven bakkers.
Dat maakte de spoeling wat dun.
Om zijn tien zonen en één dochter genoeg te eten te geven kocht hij in die tijd zo’n twintig pondemaat land.
Daar werden zoveel mogelijk aardappels op verbouwd.
Hendrik: ,,Doe koe dat noch en wy hiene der genôch oan mei ús allen.
Mei de komst fan de ,,moeheid” wie it dien mei de ierdappels.
Wy moasten in stik as sân kij opsette.
Dat betsjutte wol, dat wy der al om healwei fiven út moasten.
Nei de kij gongen wy de ierdappels yn.

GEEN MECHANISERING

In de loop van de tijd liep het huis van De With leeg.
Hij had intussen een boerderij laten bouwen.
Voor al zijn zonen was er niet genoeg werk op de boerderij.
Eén vertrok naar Australië, een ander naar Amerika.
Hendrik, Auke en Lolke bleven.
Ze dachten ook wel eens aan emigreren maar het kwam er niet van.
Toen hun vader het tijdelijke voor het eeuwige verwisselde bleven er nog vier broers op de boerderij over.
Eén van de vier stierf al spoedig na zijn vader.
Door de vele mankracht in het bedrijf had Johannes de With nooit veel gezien in modernisering van het bedrijf.
Paarden bleven het werk doen, een trekker kwam er niet aan te pas.
De drie broers zagen ook geen heil meer in mechanisering.
De noodzaak was er ook niet meer.
Twee van hen kregen al aow.
Zware werkzaamheden werden uitbesteed aan het loonbedrijf.
Dicht bij huis konden ze het zelf wel af.
De rust werd verstoord met de komst van de ruilverkaveling.
De weg voor de boerderij moest wat naar achteren en de boerdrij moest wijken.
Voor de gebroeders betekende dat een nieuwe boerderij.
Met die boerdrij zijn ze dik tevreden, met de ruilverkaveling minder,
,,Wy binne fiif pûnsmjitte kwytrekke en it oerbleaune is der net better op wurden.
Se ha de fearten der tusken út helle.
Mar no sit der in kûle yn ‘e midden.
Dér bliuwt it wetter yn stean.
Ik fyn it net slim dat se ferkavelje, mar ik hâld der net fan, dat ik bitelje foar saken, dêr’t ik neat oan ha”, zegt Hendrik.
Nu graven ze een greppel waar de sloten zaten.

SINTELDYK

De weg die verplaatst is, droeg het stempel van de familie De With.
,,Om ’t wy sa manmachtich wiene, koene wy yn stille tiiden wolris wat ekstra’s dwaan.
Sa ha wy de dyk nei Ried foar in great part oanlein.
Fan de gemeente krigen wy dêr in fergoeding foar.
Dat wie in moai ynstruiinkje.
It wie in sinteldyk.
Mei in skip waarden de sintels brocht, mei hynder en wein brochten wy it op ‘e dyk.”
De ene koe die Hendrik nu nog melkt is al dertien jaar oud.
,,Mar hy is noch och sa fluch.
Yn novimber moatte wy der lykwols mei ophâlde.
Dan stoppe se hjirre mei it molkriden.
Dan moat Geartsje mar fuort.
Wy ha der no ek noch in keal by.
Wy fûnen it sûnde om it foar de dea te ferkeapjen.
Wy hâlde it noch mar in jier.
” Als ze nog eens een goed werkpaard kunnen vinden, zouden de De Withs dat graag willen hebben.
,,Froeger doe hie men in bést hynder foar sa’n twahûndert gûne.
Kom der no noch mar ris om”.
Plannen om er mee te stoppen hebben de De Withs nog niet.
Zolang ze kunnen gaan ze er mee door.
,,Wy binne gjin mannen foar in ,,bejaardenhûs”, mar ja men kin net yn’e takomst sjen.
Wy hoopje dat wy hjir noch lang sitte kinne”.
Voor de Firdgummers die met de bus moeten is de boerderij een mooie fietsenstalling.
De bushalte is op de hoek, hun fietsen kunnen ze mooi kwijt tegen de muur van de boerderij.
De gebroeders De With letten er wel op.

L.C.1-9-1980