Westgevel na de restauratie van 1922.

Tot slot
Een toren met een boeiende bouwgeschiedenis, waarvan de restauratie van 1922 geen onbelangrijke bijdrage heeft geleverd.
Ondanks dat zich in die periode nieuwe ideeën over het restaureren ontwikkelden met als grondregel “behoud gaat voor vernieuwen”, werd hier in zekere zin toch nog tot reconstructie overgegaan.
Ook in andere situaties in Nederland week men maar al te gemakkelijk af van het grondbeginsel.
Men had blijkbaar nog weinig waardering voor de negentiende-eeuwse bijdrage in de bouwkunst.
Thans worden bij restauraties en verbouwingen recente ingrepen zoveel mogelijk gerespecteerd.
Daarom is bij de huidige restauratie (conservering) de “reconstructie) van 1922 gehandhaafd.
Ook aan die ingreep kan inmiddels in het kader van de restauratie filosofiewaarde worden toegekend.

R.J.WIELINGA.