Foto l boven: Bij fam. D.K.de Boer aan het Fliet omstreeks 1962.
Foto l onder: Achter: Klaas de Boer en Klaas Bijlsma voor:Harm Zaagsma en Meinte Dijkstra.
Foto rechts: Ballon met bodemloze mand.
Tebek yn ‘e tiid no 73 juni 2013
Het is wel heel bijzonder met die “Bijzonderen Vrijwilligen Landstorm” want opnieuw komt er een foto aangaande dit onderwerp uit de oude doos die we wel even moeten laten zien. Deze keer van Anne Jepma-van der Wal. Haar pake, Rindert Kuiken was vaandeldrager bij de afdeling Barradeel. U ziet hem hier links op de foto met het vaandel wat Symon Meinte Dijkstra nu dus op zolder heeft liggen. De lokatie is Frjentsjerterein 11, het pand waar de familie Th. Kuurstra nu woont. Toen, in 1938 had Rients Westra er zijn woonhuis en zaadhandel.
Het is wel zeker dat het daar is want Ruud Hoff maakte me er op attent dat op de boeideel van de dakgoot OEK staat. Dat klopt want in mijn jongenstijd heette dit pand volgens mij: “ZONNEHOEK” Het jaartal zal 1938 moeten zijn, want koningin Wilhelmina vierde toen haar 40 jarig regerings jubileum. De W op de praalwagen zou daarop kunnen duiden.
Ook de jonkvrouwen en de slotbewaarders wijzen op het eerste grote Liaukema feest ter ere van haar.
Ook een afdeling van het mobilisatie leger staat op de wagen compleet met motorfiets met nummerbord B 21531 van de provincie Fryslân. Eén van de militairen meen ik te herkennen, n.l. de derde van links. Hij lijkt veel op Klaas Mollema, welke familie later een Végé winkel aan de Nije Buorren had. Nummer 13 als ik het goed heb.Mem had het dan over: Klaas van Wietse-Jentsje. Tot zover het commentaar bij deze foto.
We zullen het nu nog even hebben over de Sexbierumer winkelweek van 1957.
Zoals we in stukje nummer 70 al lazen, was Piet van der Molen één van de grote “pacemakers” van dit winkeliers gebeuren.
Hij had overal zijn “maatjes” zitten tot op het binnenhof toe. Hij liet zich daar ook persoonlijk zien. Meinte Dijkstra, zoon van Sikke en Maartje van de Sixtuswei, was dan meestal zijn chauffeur. Meinte had in militaire dienst zijn rijbewijs gehaald, Piet huurde een auto en zo gingen ze op pad.
Zo is Piet van der Molen in die tijd ook bezig geweest om de Harlingerhaven in N.W.richting uit te breiden. Dat zou mooi zijn want dat was op het gebied van onze gemeente Barradeel.
De Zeeuwse vissers die deze kant op wilden zouden daar ook een plaatsje kunnen krijgen.
Het is jammer dat deze Sexbierumer winkelier het niet meer beleefd heeft dat deze haven zich nu tot het grondgebied van Wijnaldum uitstrekt. Maar wat de winkelweek van onze dorpen in 1957 betreft was er in Den Haag meer te halen. Luchtvaartpionier Nini Boesman kwam daar ook vandaan. Ik heb hier een knipsel uit het A.D. voor me liggen waar ze samen met Frits Philips op staat klaar voor vertrek tijdens een ballonwedstrijd.
Godfried Bomans “beleefde” samen met Nini in 1951 letterlijk en figuurlijk een ballonvaart waarbij ze bij Zandvoort in zee storten, en op het nippertje konden worden gered. In 1938 maakte ze samen met haar latere man, reeds de eerste vlucht. Haar man was later de oprichter van de “Haagse Ballon Club.” Deze twee mensen werden dus bereid gevonden om met hun gasballon “Jules Verne” op zaterdag 29 juni 1957 naar onze dorpen te komen. Deze afsluiting zou het “hoogtepunt” van de winkelweek worden.
Het “Nieuwsblad van het Noorden” schrijft op 1 juli 1957 over “Ballon met bodemloze mand” U leest het zelf in deze aflevering. Met eigen woorden probeer ik te vertellen wat de “FRIESE KOERIER” er over schrijft. Echtpaar Boesman maakte vaart in “Jules Verne” staat boven het krantenartikel. Die zaterdagmiddag kan ik me nog aardig goed herinneren.
Bijna 19 jaar was ik toen, en moest die herfst opkomen voor militaire dienst. Het was behoorlijk warm daar op het sportterein aan de oude spoordyk in Sexbierum.
De kranten hadden deze ballonvaart wereldkundig gemaakt zodat het feestterein tjokvol mensen zat. Langs de haag van populieren en hagedoorn die de fruittuinen van Landstra scheidden van de Frjentsjerterdyk stonden ook allemaal auto’s, want er was veel publiek vanuit de provincie. Bovendien stonden hier ook voertuigen opgesteld die de ballon wilden volgen zodra deze opgestegen was.
Maar zover was het nog niet. Het zou nog uren duren voordat de eigenlijke ballonvaart begon.
Het grote oranje-gele gevaarte moest n.l. opgeblazen worden met gas. Maar liefst 750.00 liter moest in de ballon worden gepompt en dat moest met zorg gebeuren, want alles moest in evenwicht blijven. Voor het toegestroomde publiek duurde dat eigenlijk te lang.
Eindelijk na drie uren was het zover. De ballon was opgeblazen. De postduiven van mij die mee zouden varen, en gelost zouden worden als de mand weer op de grond stond, had ik al bij me. Maar de eigelijke luchtreis ging nog niet van start. Eerst kregen we nog een aantal z.g. kabelopstijgingen. Tegen betaling konden telkens 4 passagiers mee om de omgeving vanaf zo’n 80 meter hoogte te bekijken. De deelnemers staken bij terugkomst de loftrompet over de kleurrijke variaties van de Bjirmer ommelanden met aan de horizon de Waddenzee met de eilanden. Telkens bleef de mand met de ballon via de kabel verbonden met het feestterrein.
Broer Roelof maakte ook zo’n opstijging mee. Eindelijk tegen zessen, een uur later dan de bedoeling was, kon de eigenlijke tocht beginnen.
Nu kon ook de vossenjacht aanvangen. Nini Boesman was de vos. Degene die het eerst bij de landingsplaats was en de commandante de hand drukte was de winnaar. Er was berekend dat het gevaarte richting Franeker zou gaan en dat gebeurde eerst ook, maar niet lang. Want iets hoger blies de kalme wind de vaarders richting Waddenzee. De familie Boesman reageerde snel en het leek alsof de ballon zou landen in een groot weiland langs de straatweg.
Verschillende vossenjagers draafden reeds het land in om de hand van de vos te kunnen schudden, maar deze bedacht zich en strooide vlug een paar zakken met zand leeg zodat het vaartuig weer hoogte won. De jagers snelden nu naar de zeedijk bij de stenen man want dat leek nu de landingsplaats. Zover kwam de vos echter niet.
In de buurt van de Wilhelminastraat in Harlingen maakte het gevaarte een zachte landing waarna de hele buurt uitliep. De kleinste kinderen hadden de pyama’s al aan. Voor het echtpaar Boesman met hun helpers was het een teleurstelling. Zo’n korte tocht was de bedoeling nu ook weer niet. Al met al hadden we een zeer geslaagde winkelweek die meen ik wat de financiën betreft wel wat uit de hand gelopen is.
Het is de bedoeling dat we in september na het dorpsfeest de stukjes met een andere opzet en noemer voortzetten.
We wensen allen een mooie zomer toe.
Harm.