De bijzondere vloer in de kerk van Oosterbierum zal bewaard blijven onder planken.
Bij rondleidingen en op monumentendagen kunnen bezoekers de tegeltjes bekijken.
‘Prachtige patronen’ in kerk Oosterbierum
Bouwhistoricus Albert Reinstra raakt er niet over uitgepraat.
De tegelvloer die tijdens de restauratie in de kerk van Oosterbierum is gevonden, behoort volgens hem dan ook tot de top vijf van Nederland,
,,Prachtige patronen.”
Door Gitte Brugman.
Oosterbierum – De restauratie van de hervormde kerk van Oosterbierum brengt steeds nieuwe vondsten aan het licht.
Albert Reistra, bouwhistoricus van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg, heeft er honderden foto’s van gemaakt en werkt aan een paar publicaties.
Allereerst over de bijzondere tegelvloer.
,,Maar er is meer gevonden.”
De oorspronkelijke kerk stamt uit de dertiende eeuw, zo tussen 1200 en 1240.
,,Nisjes en vensters uit die tijd zijn nog te herkennen.”
Een eeuw later werd het gebouw vergrot tot de huidige lengte.
Het had destijds een stenen overwelving die van binnen beschilderd was.
,,Deze is later gesloopt.
Op de brokstukken die zijn gebruikt als fundering zijn nog schilderingen terug te vinden.”
“Het houten gewelf van rond 1500 was ook beschilderd ,,met spottende verwijzingen naar het verderop gelegen Kloosterlidlum”.
Die zijn verloren gegaan.
Het meest frappant vindt de uit Oudega (W) afkomstige Reinstra de mozaďekvloer.
,,Deze heeft prachtige patronen en figuratieve voorstellingen.”
Pas in de negentiende eeuw is de vloer overdekt met hout.
,,Dat is op zich al bijzonder.
In de meeste kerken werden na de reformatie (eind zestiende eeuw) alle katholieke sporen weggepoetst.
Maar kennelijk hebben mensen hier de vloer altijd mooi gevonden.”
De vondst uit Oosterbierum hoort volgens Rienstra tot de top vijf van Nederland.
Daarin staan ook de vloeren van een aantal claustrale huizen rond de Mariaplaats in Utrecht, woningen die ooit verbonden waren aan de kerk.
Ook een kerk in Heukelom heeft een fraaie tegelvloer.
,,In Friesland zijn ook stukken vloer teruggevonden in Longerhouw en Wijnaldum, maar niet zo gaaf en in de context bewaard.”
De gebakken steentjes liggen in het voormalige koor.
Van oude schilderingen zijn oranje en gele banen teruggevonden.
Reinstra vindt daarom dat er meer aandacht moet zijn voor bouwhistorisch onderzoek.
Foto LC/ Wietse Landman.
Het middendeel bestaat uit stroken die worden begrensd door randlijsten van zwart geglazuurde plavuisjes.
De velden zijn ruitvormig en versierd met rode tegeltjes.
Hier en daar zijn kleine gele lelies uitgespaard.
De vloer wordt afgesloten door cirkels, die links en rechts verschillend zijn.
,,Opvallend is het grote aantal geelgeglazuurde plavuisjes en de fraaie figuratieve tegels in het hart van de cirkels.
,,Maar eronder liggen waarschijnlijk nog tegels van de oudere vloer”, vermoed Reinstra.
,,Een soort gordijnimitatie.”
Alle vondsten wijzen erop dat muren , plafond en vloer van dit soort kerken vaak een bont geheel vormden.
,,Dat staathaaks op het beeld dat men tegenwoordig heeft van Romaanse kerken”.
,,Gelukkig gebeurt het steeds meer.
Kerkvoogdijen willen toch graag meer weten over de geschiedenis van hun gebouwen.”