Biografie van Sjoerd Draijer.
Geb. 17 augustus 1894, Tzummarum (Friesland) Overl. 2 februari 1943, Vught 48 jaar.
Sjoerd Draijer woonde in zijn geboortedorp Tzummarum, gelegen aan de Waddenkust in het noordwesten van Friesland. Hij was getrouwd met Jetske van de Weg en had drie dochters, Aaltje, Bregina en Antje. Hij kwam zelf uit een gezin van drie broers en vier zussen. Samen met zijn oudere broer Jan had hij een veehandelsbedrijf. Sjoerd was een echte dorpsman. Hij was onder meer bestuurslid van de plaatselijke Vereniging voor Volksvermaken, de oudste bij de Koninklijke Nederlandse Kaatsbond aangesloten vereniging. Alle Draijers waren enthousiaste kaatsspelers.
'Illegale' slacht
In de oorlog werd de veehandel gewoon voortgezet, deels illegaal. Officieel
moest al het vlees naar door de bezetter gecontroleerde instanties die het via
een bonsysteem distribueerden. Sjoerd en zijn broer verkochten ook wel eens
vlees aan vrienden en familie, buiten het bonssysteem om. Er moest immers brood
op de plank komen voor het gezin.
In de herfst van 1942 slachtten de broers een schaap en verkochten een deel in
Tzummarum. Een stuk werd bewaard voor het gezin van een zus in Sneek. Op een
zondagmorgen ging Sjoerd met zijn jongere broer Tiede op de fiets op weg. Nog
vóór Sneek worden ze echter aangehouden door een collaborateur en naar de
politiekazerne in Sneek gebracht. Waarschijnlijk is de collaborateur getipt
vanuit Tzummarum. Bij de gezinnen van beide mannen werden huiszoekingen gedaan.
Bij Sjoerd vond de SD het boekje waarin hij zijn handel noteerde. Hierin stond
waarschijnlijk ook het illegaal geslachte schaap.
Tiede kwam na een paar dagen vrij maar Sjoerd werd weken vastgehouden, omdat hij
niets losliet over het illegale slachten. Hij had bewegingsvrijheid rondom de
kazerne omdat hij toevallig de vrouw van de beheerder kende. Mogelijkheden om te
vluchten zijn er zeker geweest, maar hij vond dat hij zijn gezin en familie dan
in gevaar zou brengen. Eigenlijk dacht iedereen dat hij na een paar weken wel
weer vrij zou komen.
Overleden in Vught
Sjoerd werd in plaats daarvan naar kamp Amersfoort overgebracht en enige tijd
later naar kamp Vught, dat toen nog volop in aanbouw was. Onder erbarmelijke
omstandigheden moesten de gevangenen het kamp zelf afbouwen. Een goede vriend,
eveneens veehandelaar, en de zwager van Sjoerd uit Sneek reisden naar Vught om
Sjoerd vrij te krijgen. Uit contacten met een bewaker werd duidelijk dat Sjoerd
inmiddels, op 2 februari 1943, was overleden. Enkele dagen later kreeg de
familie een briefje van de kampleiding. Volgens de tekst was hij gestorven aan de
gevolgen van Herz- und Kreislaufschwache.
Bronnen Familie Draijer en www.kampvught.nl