Ideale plek om te mijmeren en fantaseren
Het atelier
Diane Romashuk
Niemand die hem ziet als hij in het schip van de oude hervormde kerk in Pietersbierum zit dat nu zijn atelier is.
,,Door de hoge ramen heb je geen inkijk”, vertelt kunstschilder Klaas Werumeus Buning. ,, Zelf zie je alleen de boomtoppen zweven, alsof je op de bodem van de zee zit, in je eigen wereld.”
De kerk is in 1845, na een brand, herbouwd naar een ontwerp van Thomas Adrianus Romein. ,,Binnen is het dertig meter diep: zogroot dat je je klein en nietig voelt. Ook als ik mijn ‘skybox’ zit, op de plek waar vroeger het orgel zat.Dat is mijn winteratelier, dan hoef ik alleen die ruimte te verwarmen. Door de gietijzeren ramen en witte muren doet het negentiende-eeuwse gebouw bijna nóg modern aan. En de lichtinval is subliem.”
Een ideale plek om te mijmeren en te fantaseren, wat zich ook vertaalt in zijn figuratieve schilderingen van bijvoorbeeld mensen, dieren en land- en zeeschappen. Hij bedekt ze graag met een laagje mystiek.,,In mijn werk heb ik nooit de kerk als thema gehad, maar bijvoorbeeld wel ateliers met uitzichten en paardenkathedralen: ook imposante ruimtes, met dieren erin als bevreemdende en verhalende elementen..”
Toch maar niet emigreren
De kerk is nu achttien jaar zijn werk en tentoonstellingsruimte, voor eigen exposities of als onderdeel van kunstroutes als Kunst en Kerken.
Voor hij het gebouw betrok, stond Buning eigenlijk op het punt om te emigreren. ,, Ik had mijn atelier toen in Leeuwarden, maar vond Nederland te druk en vol geworden.” Toen collageschilder Douwe Elias hem tipte over de leegstaande kerk, gooide hij zijn plannen weer om.,, Het is het mooiste atelier van Nederland.”
Hij kon het kopen voor een symbolisch bedrag. ,,Omdat er veel moest gebeurn . Vooral de toren was er slecht aan toe. Vorige winter heeft een dorpsstichting de restauratie daarvan verzorgd. Zelfs de klok luidt weer, echt een applaus waard.”
Omringd door de historie, voelt hij zich bovenal thuis. ,,Een gebouw als dit zit vol met tot de verbeelding sprekende verhalen. Zo moest zo ’n vijf jaar geleden de vloer worden opengebroken. Eronder vonden we ondermeer de tot nog toe onbekende grafzerken van twee vijftiende eeuwse pastoors. Een sensationele vondst.”Ook in de inrichting die hij zelf meebracht schuilt veel geschiedenis, zoals de honderd jaar oude schildersezel die hij onlangs kocht.
,,Degelijk spul maar voor mij vooral van waarde omdat deze ezel de hele twintigste eeuw heeft meegemaakt.
Ik ben de derde eigenaar.
Oude boeken staan er in het winteratelier in vele stapels, ook vind je er een vergrootglas dat van zijn schoonmoeder is geweest en brillen van mem en beppe tussen zijn schildergerei, „Het vergrootglas gebruik ik behalve om details te bekijken ook om de wereld soms even als
een soort Alice in Wonderland te bezien. Door de brillen is de wereld dan weer wazig, dromerig. Dit soort voorwerpen maken voor mij de geschiedenis maar ook de herinneringen aan dierbaren tastbaar.”
'Man in bloei’
Een serie zelfportretten, waarvan een kaart van de eerste op zijn werktafel staat en het laatste op de schildersezel, leest als zijn autobiografie.
„Man in bloei (meidoom) heet de eerste. Je zou er een gekruisigde figuur in kunnen zien. Ik maakte het toen” ik, 32 was en op het punt stond om aan mijn nieuwe leven als kunstenaar te beginnen.” In 2005 volgde een tweede Man in bloei. „Nu als een Dionysos en gemaakt op het moment waarop ik echt fulltime kunstenaar werd.” Dit jaar schilderde hij zichzelf een derde maal. „Als de 63-jarige van nu, in een soort van warme Indian summer.”
Want uitgeschilderd is hij nog lang niet. „Ik ben trots op mijn carričre, mijn werk zit in de collecties van onder meer het Fries Museum, Drents Museum en het Amersfoortse Museum Flehite, en ik heb wel gedaan wat ik voor ogen had.
Momenteel ben ik ook vrijer dan ooit omdat ik het geld minder nodig heb,”Vrijer om te experimenteren met abstracter werk bijvoorbeeld, verduidelijkt hij, zoals bij de glazen kassen die hij schildert,’’ Deze schilderijen draaien vooral om het spel tussen buiten en binnen die in kas door elkaar lopen, en om kleuren en sferen. Want dat is uiteindelijk mijn doel met mijn schilderijen: dat ze mensen meenemen in andere werelden”en aanzetten tot dromen, zoals wanneer je in een houtvuurstaart. En dat hoop ik nog heel wat jaren te mogen doen.
Artikel: Friesch Dagblad woensdag 5 december 2018