---

In het archief van de Oude Gemeente Barradeel vonden we een heel interessant boekje genaamd: Proeve van Straatnaamgeving voor de Gemeente Barradeel 1953 Ieder dorp in onze oude gemeente heeft er een map bij gekregen met de naam: Straatnaamgeving 1953. Voor 1953 hadden de toen bestaande straten nog geen officiële naam, maar dit is nadien verandert. Hoe deze namen tot stand zijn gekomen is vaak heel interessant en vind u in deze mappen. Heel vaak staat er interessante geschiedenis bij en is echt de moeite waard om te lezen.

Volgens de archeologische vondsten moet dit dorp reeds bij het begin van onze jaartelling zijn bewoond.
De naam komt voor het eerst voorin de bronnen vam 1357 en is afgeleid van de eigennaam Winand.

Waarom de inwoners van dit dorp wel de "katten"werden genoemd, hebben wij niet kunnen nagaan.

De grenzen van het dorp Wijnaldum zullen in de naaste toekomst de volgende zijn.
De Roptavaart tot waar deze in de Waddenzee uitmondt; in het N.W. de Waddenzee; in het z.w. de grens tussen de gemeenten Harlingen en onze gemeente en in het Zuiden de grens tussen de gemeenten Franekeradeel en die van ons.

In het Z.O.wordt het grondgebied in het dorp Wijnaldum afgescheiden van dat van het dorp Sexbierum door een lijn, die ongeveer 250 meter loopt ten N.W.van de boerderij, bewoond door de heer A.Hibma, welke boerderij volgens onderzoekingenvan de heer P.B.winsemius te Leeuwarden één van de oude stemgerechtigde boerderijen was,welke stemrecht hadden te Sexbierum.
Deze boerderij heette vanouds "Spitael".
Een verklaring voor dit woord is nog niet gegeven.
Nu wij de begrenzing van het dorp Wijnaldum hebben aangegeven, zal het wellicht aanbeveling verdienen te beginnen met de straatnaamgeving in de bebouwde kom,om van daaruit zoveel mogelijk de buiten de bebouwde kom gelegen wegen een zo mogelijk verantwoorde naam te geven.

WIJNALDUM.

De Buorren.
BEGIN EN EINDPUNT:
Vanaf de toegangsweg van het sportterrein tot de Westgrens van het perceel, waarop staat de openbare lagere school.
ONTSTAAN DER BENAMING:
De kom van het dorp werd als "de Buorren"aangeduid.
VOORSTEL: De Buorren of De Buurt.
BIJZONDERHEDEN:
Aan de Noordzijde is een toegangspad naar de ijsbaan de zgn."reed"waaraan één woning staat.
Deze woning gerekend tot "de Buorren"te behoren.

DE TERP.
BEGIN EN EINDPUNT:
Vanaf de openbare lagere school tot waar deze weg uitkomt op de Oude Laan.
ONTSTAAN DER BENAMING:
Het is het hoger gelegen gedeelte van het dorp, waar vroeger terpen waren gelegen.
VOORSTEL: De Terp.

BLOEMSTRAAT.
BEGIN EN EINDPUNT:
Lopende vanaf het beginpunt van de Buorren 20 M. in Zuidelijke richting, daarna 50 M. in Oostelijke richting.
ONTSTAAN DER BENAMING:
Tweeërlei mening:
a. De eenvoudige zeer dicht op elkaar staande woningen, die in deze straat stonden, muntten uit door properheid en hun enige luxe bestond uit het houden van einige kamerplanten, welke keurig bloeiend voor de ramenstonden.
Vandaar de bijnaam "Bloemstraat" b. Deze toegangsweg naar de weg heeft in het vroegere kerkelijke leven wellicht een bijzondere rol gespeeld en tal van personen hebben op kerkelijke hoogtijdagen hun bloemenlangs deze weg naar de kerk gebracht ( R.K. Eredienst).
VOORSTEL:Bloemstraat.
TOELICHTING: Gezien de bijzondere ligging van de straat komt ons de lezing onder b. niet onmogelijk voor.
De naam zelf kan in ieder geval zonder enig bezwaar gehandhaafd blijven.

't KERKPAD.
BEGIN EN EINDPUNT:
Het pad lopende vanaf de Buorren rondom het kerkhof en langs de voormalige pastorie.
VOORSTEL:'t Kerkpad.
TOELICHTING: Heeft alszodanig ongetwijfeld vroeger dienst gedaan.

't HEEREWALTJE.
BEGIN EN EINDPUNT:
Toegansweg naar het sportterrein.
ONTSTAAN DER BENAMING:
De eenvoudige woningen stonden naats de in gebruik zijnde haven.
Daar de toestand van de haven wel eens iets te wensen overliet en het water een onwelriekende geur verspreide, werd aaan dit streekje woningen de spotnaam "Heerewaltje"gegeven.
VOORSTEL:'t Heerewaltje.
TOELICHTING: Door handhaving van deze naamwordt vastgelegd dat hier voorheen de dorpehaven heeft gelegen.

DE HELLINGWEG.
BEGIN EN EINDPUNT:
Vanaf de Buorren in N.W.richting tot de grens van de bebouwde kom.
ONTSTAAN DER BENAMING:
Werd vroeger wel genoemd de de Pikbuurt, omdat op dit weggedeelte de dorpsschoenmaker het afval van de schoenmakerij deponeerde en de kinderen dikwijls hieruit pik opzochten.
VOORSTEL:De Hellingweg of De Hellingwei.
TOELICHTING:
Volgens verklaring van de heer Bruining en van de heer Spahr van der Hoek werd het stuk land, waarop in 1947/1949 gebouwde woningstichtingswoningen staan,"de Helling"genoemd.
Daar dit perceel land ligt t.o.v.de voormalige haven zal hieraan de naam vermoedelijk zijn ontleend.
Het is niet bekend of hier vroeger een eenvoudige scheepswerf was gevestigd.

DE HARNEWEI.
BEGIN EN EINDPUNT:
Vanaf de Hellingweg lopende in Noordelijke richting naar de slagerij van B.v.d.d Meiulen en vandaar in O. richting naar de woningen bewoond door W. de Haan en N.Braaksma.
VOORSTEL: De Harnewei of Harneweg.
TOELICHTING:
Achter de aan deze weg staande woningen liggen de zgn."Wijnaldumer harnen"welke bekend waren om de lage ligging.
's Winters stonden deze landerijen in de regel onder water en werden voor de schaatssport gebruikt.
In de tijd dat de Waterschappen de waterstand nog niet goed konden regelen.
BIJZONDERHEDEN:
Hieraan 7 woningen.

WIJNALDUMERWEG.
BEGIN EN EINDPUNT:
Lopende vanaf de bebouwde kom in N.W. richting tot aande Hauleweg.
ONTSTAAN DER BENAMING:
Hoofdweg naar het dorp Wijnaldum.
VOORSTEL: Wijnaldumerweg.
BIJZONDERHEDEN:
In deze weg ligt de brug "De Reade Tille, welke vermoedelijk de naam ontleend heeft aan de Readyk.

OUDE LAAN.
BEGIN EN EINDPUNT:
Eerste zijweg van de Wijnaldumerweg, lopende in Zuidelijke richting tot woning H.Westra,daarna ombuigend naar het Oosten tot aan het kruispunt van "de Terp"en "de Voorijp".
Zij heeft een zijtak lopende vanaf de boerderij bewoond door H. Westra voornoemd 400 M. in Z.W. richting met een zijtak in N.W. richting tot de woning bewoond door de heer Jan Nieuwenhuis.
Oorspronkelijk liep dit pad door naar Midlum.
VOORSTEL: 9a. Readyk of Rode Dijk, door het gedeelte lopende vanaf de woning van Okkinga tot de woning bewoond door de heer H.Westra.
9b. oude Laan, Te noemen het gedeelte vanaf de woning bewoond door de heer Jan Nieuwenhuis tot de kruising van "de Terp"en "de Voorrijp". TOELICHTING:
De boerderij van de heer Wiersma en de oude boerderij bewoond door de heer Okkinga behoorden vroeger toe aan de fam.Coopmans, welke de verbindingsweg tussen deze twee boerderijen onderhield met rood puin,afkomstig van de steenfabrieken te Harlingen.
Het gedeelte gelegen tussen de boerderij Wiersma en de woning Westra werd wel "Lage Weg"genoemd, vanwege de zeer lage ligging van dit weggedeelte, dat daardoor dikwijls onbruikbaar was.
BIJZONDERHEDEN:
Aan de Oude Laan ligt ten Noorden van de zgn."Lytse Buorren", hetwelk als gehucht een afzonderlijke huisnummering zou kunnen krijgen.
Vroeger was hier een herberg welke "De Bijenkorf"Heette.
Zuidelijk van de weg bevinden zich enkele arbeiderswoningen, die gezamelijk "'t Bosk"worden genoemd.
Een verklaring van deze naam kan niet worden gegeven.
Voorts bevinden zich rechts van deze weg,gelegen achter de boerderij bewoond door de heer Jukema,2 woningen, die in de volksmond "De Citadel"worden genoemd.
Volgens inlichtingen heeft een vroegere bewoner van de boerderij Jukema, de heer Dirk Hiddinga, deelgenomen aan de 10-daagse veldtocht naar België.
Daar de woningen zeer afgelegen liggenen derhalve moeilijk zijn te bereiken, heeft de heer Hiddinga hieraan de naam "De Citadel" gegeven,welke ook practisch onneembaar was.
zgn. "Herre Jochumspaed".

VISBUORREN.
BEGIN EN EINDPUNT:
Lopende fanaf de Readyk tot aan het loopbruggetje over de Roptavaart.
ONTSTAAN DER BENAMING:
Hier woonden geruime tijd personen, die het beroep van vieer uitoefenden en een dichtzet nabij de loopbrug hadden.
VOORSTEL:Visbuorren of Visbuurt.
BIJZONDERHEDEN:
Hieraan staan slechts enkele woningen.

WAEIGATSPAED.
BEGIN EN EINDPUNT:
Lopende vanaf het loopbruggetje over de Roptavaaet tot aan de Heereweg.
Het is een openbaar voetpad.
Het laatste eind werd voorheen de "Pôlleleane" genoemd omdat halverwege dit voetpad vroeger de "Pôllepleats stond.
Het voetpad met "heechout"dateert van 1854.
ONTSTAAN DER BENAMING:
Dit pad bevind zich in de onmiddelijke omgeving van een bocht in de Roptavaart, welke bij de schippers berucht was om de windvlagen, die hun hier dikwijls parten spelen.
VOORSTEL: Waeigatspaed.
BIJZONDERHEDEN:
Hieraan staat geen enkele woning.
Dit pad ligt onder Pietersbierum.

DE VOORRIJP.
BEGIN EN EINDPUNT:
Lopende vanaf de kruising De Terp-Oude Laan in Oostelijke richting tot aan Getswerderzijl.
ONTSTAAN DER BENAMING:
Het woord "rijp"wijst op een lange streek.
Met de benaming"Voorrijp"heeft men willen aangeven een langgerekte weg, welke wllicht voor een evenwijdig met de waterweg "De Ried"loopt>br> VOORSTEL: Voorrijp.
BIJZONDERHEDEN:
Aan de Noordzijde van deze weg ligt, juist voor de voormalige spoorwegovergang,de boerderij "Jisma"bewoond door d heer Bergmans.
Ongeveer 175 M. verder ligt "Okkinga State",bewoner de heer F.Terpstra.
Hieraan grenzend heeft vermoedelijk de state "Oud Joekema"gestaan.
Thans arbeiderswoningen van de heer Terpstra.
Wederom 175 M. verder ligt aan de aan de andere zijde de boerderij "De Voorrijp",bewoner de heer J.G.Bouma.

DE MIEDLAAN.
BEGIN EN EINDPUNT:
Lopende vanaf de hoek waar de Voorrijp naar het Noorden ombuigt tot aan Herbaijum.
ONTSTAAN DER BENAMING:
De weg, die door de Wijnaldumer Mieden (laag gelegen hooiland) loopt.
VOORSTEL: De Miedlaan
BIJZONDERHEDEN:
Hieraan staan 3 woningen.

DE MIEDLAAN.
BEGIN EN EINDPUNT:
De landreed, lopende vanaf de Miedlaan naar de Banhústerlaan.
VOORSTEL: De Miedlaan.
TOELICHTING:
Ook deze weg loopt door de Wijnaldumer Mieden en kan zonder bezwaar Miedlaan worden genoemd.
Daar geen verklaring is te geven voor "de Banústerlaan"wordt het bezwaarlijk geacht deze naam zonder meer tot een ander weggedeelte uit te breiden.
BIJZONDERHEDEN:
Hieraan staan geen woningen.
In de volksmond mede aangeduid als"de reed naar Klein Amerika".
De 300 M. Oostelijk van deze Miedlaan en hieraan parllel lopende landweg heeft geen naam.
Zij geeft aansluiting op de rijksweg onder Herbaijum en zou zonder bezwaar ook onder de algemene aanduidingMiedlaan kunnen worden gebracht.
Er staan geen woningen aan deze reed.

DE BANHUSTERLAAN.
BEGIN EN EINDPUNT:
Lopende vanaf de rijksweg in N.O.richting.
ONTSTAAN DER BENAMING:
Niet bekend.
VOORSTEL: De Banhústerleane of Bahúisterlaan.
BIJZONDERHEDEN:
Hieraan staat slechts één woning.
Vroeger heeft hier de state "Kronenburg"gestaan.

WIJNALDUMER BINNENPAD.
BEGIN EN EINDPUNT:
Vanaf de Oude Laan lopende in Westelijke richting naar de Blijnse Tille.
VOORSTEL: Winaemer Binnenpaed of Wijnaldumer Binnenpad.
BIJZONDERHEDEN:
Hieraan één woning, welke echter genummerd zou kunnen worden als liggende nabij de Hauleweg.
Gedeeltelijk nog in takt door onvoldoende onderhoud van de onderhoudsplichtigen.
Dit binnenpad had oorspronkelijk een zijtak naar Midlum.

'T SCHAPENDIJKJE.
EGIN EN EINDPUNT:
Lopende vanaf de rijksstraatweg naar de zeedijk in N.O.richting.
ONTSTAAN DER BENAMING:
Vermoedelijk de dijk, waarlangs de schapen naar de nabij de zeedijk gelegen landen werden gedreven.
VOORSTEL: 't Schapendijkje.
BIJZONDERHEDEN:
Hieraan slechts 3 woningen.

DE BLYNSEWEI.
BEGIN EN EINDPUNT:
Lopende vanaf de rijksstraatweg naar de Blynse Tille in N.O.richting.
ONTSTAAN DER BENAMING:
De verbindingsweg naar de Blynse.
De betekenis van het woord Blynse is niet bekend; wél dat de naam oud is.
BIJZONDERHEDEN:
Slechts 2 woningen.,BR. over de brug staat een veel groter aantal woningen, welke tezamen het gehucht "de Blynse"vormen.
De Bynse Tille wordt ook wel de "bloedige Blynse"genoemd.
Volgens de overlevering zal hier tussen de schieringers en de vetkopers een zo zware veldslag zijn geleverd dat het water rood was gekleurd van het bloed.
Ook is het mogelijk dat de brug zeer moeilijk was te bereiken,zodat de inspanning die dit vergde de oorzaak was voor het ontstaan van de naaam "bloedige Blynse".
(slechte ligging in het vaarwater).
Aan de eerste lezing dient de voorkeur te worden gegeven, daar de betrekkelijke scheepjes ten tijde van het ontstaan van deze naam nog zeer klein waren en het ontstaan van deze naam eigenlijk niet rechtvaardigden.
Bij de Blynse Tille lag de "Blynse State".
Het is niet zeker dat dit de zezelfde boerderij is dan die, welke thans wordt bewoond door de heer Jac. Hibma.

HAULLEWEG.
BEGIN EN EINDPUNT:
Vanaf de Blynse Tille tot aan de Roptavaart in N.O.richting.
ONTSTAAN DER BENAMING:
Genoemd naar een destijds daar gelegen gehucht "De Haulle".
VOORSTEL: Haulleweg.
BIJZONDERHEDEN:
Op de hoek Wijnaldumerweg-Haulleweg staat de state Oldehuis"bewoner de heer H.Bruining en in het gedeeltye begrnsd door de Siverdalaan-Roptavaart de state "Nijehuis"(oorspronkelijk genoemd Ädelt yer thoe Nijehuis") bewoond door de heer S.Schat.

ZWINGMALAAN.
BEGIN EN EINDPUNT:
Lopende vanaf de Haulleweg tot aan de zeedijk in N.W. richting.
ONTSTAAN DER BENAMING:
Genoemd naar de daaraan gelegen "Zwingmastate", bewoond door de heer L.J.Blanksma
VOORSTEL: Zwingmalaan.

SIVERDALAAN.
Lopende vanaf de Haulleweg inhet verlengde van de Wijnaldumerweg tot de Hornestreek in N.W.richting.
ONTSTAAN DER BENAMING:
Genoemd naar de boerderij "Siveerda State", bewoond door de heer W.Bruining.
VOORSTEL: Siverdalaan.

HORNESTREEK.
BEGIN EN EINDPUNT:
Lopende vanaf de zeedijk in Oostelijke richting tot de Rpotavaart in N.O. richting.
ONTSTAAN DER BENAMING:
De weg die de meest Noordelijk gelegen uithoeken verbond.
VOORSTEL: Hornestreek of Hoarnestreek ( hoarne = hoek.
BIJZONDERHEDEN:
Hieraan ligt de boerderij "Bolta State", bewoond door de heer A.Bijlsma en "Groot Ropta"bewoond door de heer R.D.de Jong.
Aan de Hornestreek, gelegen tussen de Siverdalaan en de Roptavaart, ligt een woning,welkke "Lombok"wordt genoemd.
De naam is ontstaan naar aanleiding van de gevangenneming van de Radja van Lombok.
de toenmalige bewoner was bokkenhouder.
Al de genoemde woningen liggen Zuidelijk van deze weg.
Vroeger lag 100 M. ten Zuiden van het beginpunt van de Hornestreek de boerderij "Gerbranda State"en liep er een reed vanaf de boerderij naar 't Schapendijkje.
De Hornestreek werd oorspronkelijk genoemd de Alddyk of Alde Sédyk.

DE ZEEDIJK.
BEGIN EN EINDPUNT:
Lopende vanaf de Westgrens der gemeente Barradeel tot aan de Roptavaart.
ONTSTAAN DER BENAMING:
De weg loopt aan de voet van de zeedijk. VOORSTEL: De Zeedijk.
BIJZONDERHEDEN:
De laatste aan dit weggedeelte staande woningen vormen met elkaar het gehucht "Roptazijl", genoemd naar de zeesluis in de Roptavaart.
De naam Roptavaart is afgeleid van de persoonlijke voornaam "Rodbert".
Wie dit was is niet bekend.

In het gedeelte begrensd door de Hornestreek,Zwimalaan, Zeedijk en Roptavaart ligt een wonong welke bekend staat onder de naam'"Zeeburg"of "Traphuizer"of "Wielewaal".
De naam "Zeeburg"zal vermoedelijk wijzen op de solide woning,als het ware een burcht, gelen vlak nabij de zee.
De naam "Traphuizen"is afgeleid van de hoge loopbrug, die vroeger dit pand toegang gaf tot de zeedijk en voorts van de trapgevel, die het huis sierde.
Voor de naam "Wielewaal"is geen verklaring te geven.