,,De Eendracht” bij Wijnaldum wordt afgebroken.
Anderhalve eeuw oud; twintig jaar geleden ,,wie der gjin bettere”
Op 14 september 1931 richtte het bestuur van de Riedpolder, gevestigd te Franeker, een geestdriftig schrijven aan de vereniging De Hollandsche Molen, naar aanleiding van het feit, dat in 1930 de oude poldermolen ,,De Eendracht” te Wijnaldum als een der eertste in Friesland volgens het systeem- Dekker verbeterd was.
Het bestuur schreef onder meer: ,,De uitstekende resultaten van deze modernisering zijn voor ons verrassend groot geweest.
Terwijl de molen vroeger te zwaar liep, loopt hij, thans reeds bij zeer zwakke wind aan en er wordt dan ook enorm veel meer water verzet dan vroeger.
Wij zijn er van overtuigd, dat, indien wij enige jaren vroeger van deze verbetering kennis hadden kunnen nemen, meerdere thans verdwenen windmolens in ons waterschap behouden zouden zijn gebleven”.
Dat was in 1931.
En nu, twintig jaar later, wordt door ditzelfde bestuur de verkoop op afbraak van deze molen geadverteerd.
Het kan verkeren zei Brederode.
Overigens stond het lot van ,,De Eendracht” al eerder vast, want door de jongere ingelanden is al jaren geleden de wens uitgesproken een ,,moderne” bemaling te bezitten, waaraan een jaar of drie terug gevolg is gegeven, toen bij de molen een tweemotorig electrisch gemaal werd gebouwd, dat uiteraard uitstekend voldoet.
Toch moet de vraag worden gesteld, of men ,,De Eendracht” aan deze zucht naar het nieuwe niet wat te veel heeft opgeofferd.
Inderdaad is men na de aanvankelijke uitstekende resultaten niet erg gelukkig geweest.
De zeilen moesten al heel gauw vervangen worden door een inrichting voor zelfzwichting, terwijl even vóór de oorlog nog een nieuwe schroef noodzakelijk bleek, maar deze was dan ook prima en de molen voldeed aan alle eisen.
In de oorlogsjaren heeft hij – toen de stroom uitviel – uitstekend zijn plicht gedaan, ook al bracht een losgeslagen kabelballon hem schade toe.
Het schijnt evenwel, dat onvoldoende onderhoud het einde van deze blijkens een opschrift in 1802 gebouwde wiekendrager bespoedigd heeft.
Practisch was ,,De Eendracht” in 1946 al buiten gebruik, maar toch heeft de oude molenaar Johannes Tichelaar, die nu in Sexbierum woont en die dertig jaar met deze molen gemalen heeft, hem de vorige natte herfst voor de aardigheid nog eens laten draaien en ook toen, hoewel al zeer vervallen, oogstte hij nog de lof van bestuursleden van het waterschap voor zijn prestaties.
Tichelaar, die in mei van dit jaar de molen verliet, is nog dikwijls op de zeedijk bij zijn huis geklommen om zijn trouwe ,,Eendracht” daar bij Wijnaldum te zien staan.
Hij bediende als ,,boerefeint” al een watermolen en vond het na de oprichting van het gemaal van de Riedpolder ,,mar in deade boel”.
Wie straks de lege ,,mounepôlle” ziet, zal stellig met hem beamen, dat het Friese landschap opnieuw aan schoonheid heeft ingeboet.
L.C. 28-12-1951.