---

Vergelijking van de panden Roptazijl en Koehool.

Inleiding
De vergelijking is beperkt tot enkele hoofdpunten, omdat er nu eenmaal van het pand Roptazijl veel minder gegevens beschikbaar zijn dan van het pand Koehool.
De vergelijking is gemaakt tussen de situatie van het pand RoptazijI omstreeks 1950 en de herbouwde situatie van het pand Koehool.
Los van de panden zelf is er ook nog een treffende overeenkomst in hun registratie.
In 1832 kregen beide percelen het kadastraal nummer 4, Roptazijl in sectie A, Koehool in sectie D van de kadastrale gemeente Sexbierurn.
In 1970 hadden beide panden als adres sédyk 5, het ene onder Wijnaldum, het andere onder Oosterbierum.
Als in de vergelijking afmetingen worden genoemd, is de eerstgenoemde maat steeds die van Roptazijl.

De plattegronden

Op het eerste gezicht zijn de plattegronden praktisch identiek.
De voorgevels zijn bijna even breed. {4,99 om 5,03 m) en de oostelijke zijgevels van de schuur steken beide exact 1,43 m buiten de muur van de huiskamer.
In het pand Koehool steekt die zijgevel van de schuur ruim voorbij de bedsteden en daarom is de kelder ontluchting er aangesloten op binnenlucht van de gang.
In Roptazijl stak die gevel minder ver en was er een buiten ontluchting van de kelder mogelijk.
De afstand van de westelijke zijgevel tot de huiskamermuur verschilt iets meer; 1,61 om 1,33 m
De schuur van Roptazij1 was totaal dan ook breder dan die van Koehool: 8,14 om 7,74 m.
Daar tegenover staat dan dat de totale lengte van woonkamer en schuur van Roptazijl minder was dan die van Koehool, resp. 4,44 om 5,94 en 5,71 om 6,44 m.

De gevels

Het beeld dat de gevels oproepen is voor beide panden bijna gelijk.
In detail zijn er enkele verschillen.
De woonhuismuren van Roptazijl waren veel lager dan die van Koehool: 2,00 om 2,75 m.
Dat is onder meer vertaald in de ramen van de zuid gevel: 6 om 8 ruitjes.
In de oost gevel zat het raam van Roptazijl vrij dicht bij de hoek met de zuid gevel, in Koehool zit het in het midden.
De ramen in de oostelijke schuurgevel verschillen in aantal en afmeting: Roptazijl drie royale ijzeren ramen, Koehool één klein raampje.
In de noordelijke schuurgevel van Roptazijl zaten de dubbele deuren links van het midden en waren de twee ramen groot en verschillend van afmeting.
In die van Koehool zitten de deuren in het midden en zijn de raampjes ter weerszijden gelijk, maar niet zo groot.
De westgevel van Roptazijl had, één raampje op de scheiding van keuken en gang.
In het pand Koehool hebben keuken en gang elk hun eigen raampje.

De daken

Met de schoorsteen op het zuideinde en het û1eboerd met makelaar op het noordeinde van de nok, en daarbij de gedeeltelijke rietbedekking, geven de daken een zelfde indruk.
Het belangrijkste verschil zit in de rietbedekking van de schuur.
Bij het pand Roptazijl lag de horizontale grens tussen riet en dakpannen voor huis- en schuurgedeelte op dezelfde hoogte.
Bij het pand Koehool is de schuur helemaal met riet bedekt, het woonhuis maar gedeeltelijk.
In de dakconstructie zit nog een opvallende overeenkomst.
Van de twee op de hanebalken rustende gordingen is in beide panden de ene vierkant en de andere rond in doorsnede.
In het pand RoptazLjl was de ronde gording oorspronkelijk een oude mast.

Het geheel

Het leeftijdsverschil tussen beide panden is 125 jaar.
Kennelijk is men na 125 Jaar wat royaler gaan bouwen, wat dan tot uitdrukking komt in de 75 cm hogere muren van het woonhuis van Koehool en de 2,25 m meer lengte van de totale woning.
Door de gekozen vergelijkingsmomenten wordt het verschil in tijd alleen maar groter.
Het opgebouwde woonhuis van Koehool geeft de situatie van omstreeks 1895 weer en de schuur die van 1930.
In 1895 was het pand Koehool 23 jaar oud, in 1950 was het pand Roptazijl ruim 200 jaar oud.
Door de aangegeven verschillen is duidelijk, dat de panden niet identiek genoemd mogen worden.
Maar de overeenkomsten blijven frappant. 5117